Các kiểu dáng thanh giằng cho đàn Guitar cổ điển

Bạn là người yêu những cây đàn Guitar cổ điển? Bạn muốn hiểu hơn cây đàn Guitar yêu quý của mình? Với vai trò là một nhà sản xuất đàn Guitar chuyên nghiệp, Swallow Guitars sẽ giúp các bạn hiểu hơn về cây đàn Guitar cổ điển thông qua bài viết : “Các kiểu dáng thanh giằng cho Guitar cổ điển” dưới đây. Swallow Guitars chúc các bạn có thêm được những kiến thức bổ ích!

Các thanh giằng mặt cảm âm về cơ bản có 2 chức năng. Đầu tiên, tăng độ mạnh cho mặt cảm âm giúp giảm thiểu sự biến dạng của mặt đàn từ độ căng của dây. Thứ hai, các thanh giằng ảnh hưởng đến âm thanh của cây đàn Guitar và phản ứng dây.

Cần đàn, mặt sau và mặt bên, chiều dài thang âm, kích thước hộp, loại dây, và nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến âm lượng và giai điệu của cây đàn Guitar. Nhưng mục đích của bài viết này là tập trung vào mặt cảm âm và các thanh giằng của nó. Vì mặt cảm âm có ảnh hưởng lớn nhất về âm thanh. Hay còn gọi mặt cảm âm là trái tim của cây đàn Guitar.

 + Thanh giằng hình thang

Khoảng 200 năm trước, hầu hết đàn Guitar đã có "thanh giằng hình thang." Đó có lẽ là hình thức đơn giản nhất của thanh giằng, bao gồm thanh chống dính vuông góc với thớ gỗ của mặt cảm âm. Các Guitar do các nghệ nhân làm đàn nổi tiếng người Pháp - Rene Lacote cũng có thanh giằng thình thang.

Nhiều thợ làm đàn cho rằng thanh giằng không đối xứng sẽ cộng hưởng với phạm vi tần số lớn. Tuy nhiên có nhiều Guitar xuất sắc có thể được thực hiện với cả hai kiểu thanh giằng đối xứng và không đối xứng. Vì thường thì trong việc làm Guitar, có nhiều yếu tố quyết định nên một cây đàn Guitar âm thanh tốt. Guitar có thanh giằng hình thang giống như Guitar được làm bởi Lacote, đã cực kỳ rõ nét và có thể được sử dụng trong một phòng hòa nhạc cũng như bất kỳ nhạc cụ hiện đại nào

Nhiều cây đàn Luýt cũng có thanh giằng. Dưới đây là một hình ảnh của một cây đàn luýt Ả Rập.  Nó có nhiều thanh chống chéo. Đàn Luýt  được thực hiện với mặt cảm âm rất mỏng, thường dày từ 1mm đến 1.5mm, mang đến giai điệu đặc trưng. 

Nhà sản xất đàn Guitar dây thép Mỹ sử dụng thanh giằng hình thang rất tốt, mặc dù nó đã từ từ loại bỏ sau khi Công ty Martin Guitar phát minh ra thanh giằng hình chữ X những năm 1850. Thanh giằng  hình thang  không chịu được độ căng cao của dây thép tốt. Thanh giằng hình chữ X không chỉ mạnh mẽ hơn, mà còn taọ âm thanh ấm hơn và một âm thanh tổng thể tốt hơn. Tuy nhiên, thanh giằng hình thang tiếp tục được sử dụng vì ít tốn kém trên vào những năm 1950, mặc dù nó có  thiếu sót khi sử dụng với dây thép.

+ Thanh giằng hình quạt

Antonio de Torres (1817-1892) thường đưa ra các tín nhiệm như là cha đẻ của cây đàn Guitar cổ điển hiện đại. Ông thiết kế lại các nhạc cụ, tạo thân đàn lớn hơn, thanh giằng nhẹ hơn và mặt cảm âm mỏng hơn so với những người tiền nhiệm đã làm.

Mô hình thanh giằng hình quạt, hoặc các biến thể nhẹ của nó, là mô hình sử dụng rộng rãi nhất trong Guitar cổ điển từ thời điểm Torres. Ngày nay loại thnah giằng này rất phổ biến khác hẳn với 150 năm trước đây. 

Bạn có thể thấy từ hình ảnh các thanh giằng chạy nhiều hơn trong sự chỉ đạo của thớ gỗ mặt cảm âm và không vuông góc với thớ gỗ như trong đàn Luýt và nhiều Guitar đầu thế kỷ 19 thực hiện bởi Lacote.

Sự thay đổi trong định hướng thanh giằng là quan trọng với các nhạc sĩ. Kết hợp với thân đàn lớn hơn và mặt cảm âm mỏng hơn, các thanh giằng hình quạt làm nhạc cụ ấm áp hơn với một phản ứng âm bass mạnh hơn nhiều so với Guitar thanh giằng hình thang của đầu thế kỷ 19. Guitar của Torres có phạm vi hoạt động của âm lớn hơn và là nhạc cụ linh hoạt hơn để tạo âm nhạc. Hình ảnh dưới đây cho thấy một số thay đổi trong mô hình thanh giằng.

Concert Guitar hiện đại

Vào những năm 1950, nhờ Andres Segovia, Guitar cổ điển đã được gia nhập vào hội trường buổi hòa nhạc. Điều này đánh dấu sự khởi đầu tách biệt giữa Guitar cổ điển và Guitar flamenco, sau này phát triển rất ít trong 50 năm tiếp theo đến nay. Cho đến khoảng năm 1950 có thể lập luận rõ rằng có rất ít sự khác biệt giữa Guitar flamenco và Guitar cổ điển về thiết kế.

Sự thay đổi quan trọng khác đã xảy ra vào giữa thế kỷ 20 là sự ra đời của dây nylon. Dây nylon polyme được phát minh vào năm 1930 bởi công ty Dupont. Trước năm 1950 hầu như người chơi cổ điển sử dụng dây ruột.

Dây ruột đặc hơn dây nylon khoảng 20%, hiệu quả thuần trong đó từ quan điểm của nhạc sĩ là dây nylon tạo âm thanh không sáng. Vấn đề đối với các nghệ nhân làm đàn là làm thế nào để chúng ta có được độ sáng trở lại? Một cách là tăng chiều cao của các thanh giằng để tăng độ mạnh cho mặt cảm âm, qua đó nâng cao tần số âm treble của Guitar, mà nhiều người thợ làm đàn đã làm.

Hiện nay chúng ta có thể nghiên cứu dây carbon, thậm chí còn nặng hơn dây ruột, nhưng chỉ được sử dụng một vài năm. Các nghệ sỹ trong những năm 1950 không có nhiều sự lựa chọn dây như chúng ta ngày nay, vì vậy thợ làm đàn đã phải tăng độ cứng của mặt cảm âm để bù đắp cho những âm thanh êm dịu của dây nylon.

Hơn nữa, vấn đề trầm trọng là thực tế rằng đàn Guitar của Torres với thanh giằng hình quạt có xu hướng nhiều âm bass. Một cây đàn Concert Guitar tốt cần phải tạo âm thanh sáng, rõ ràng trong hội trường.

Hầu hết các thợ làm đàn thừa nhận rằng tương đối dễ khi làm một cây đàn Guitar có phản ứng âm bass mạnh mẽ, tươi tốt, nhưng làm một cây đàn Guitar có âm treble mạnh mẽ lại là một thách thức lớn hơn nhiều.

Việc chuyển đổi từ dây ruột đến dây nylon và sự cần thiết cho một nhạc cụ buổi hòa nhạc  lớn hơn buộc nhiều thợ làm đàn thay đổi cách họ làm Guitar. Hãy nhìn vào cách một nghệ nhân làm đàn nổi tiếng phản ứng với những thách thức này.

Jose Ramirez thứ 3

Nhiều người sẽ biết tên Ramirez vì đó là Andres Segovia người chơi và xác nhận Guitar Ramirez cho sự nghiệp của mình. Jose Ramirez thứ 3 đã có một cách tiếp cận thú vị làm Concert Guitar to hơn và âm thanh sáng hơn. Ông đã cố gắng làm một số điều:

1)    Thứ nhất, ông đã gia cố mặt treble của mặt cảm âm bằng cách đưa một thanh giằng mới hay còn được biết đến là thanh treble. Bạn có thể nhìn thấy trong mô hình thanh giằng dưới đây:

2) Thứ hai, Ramirez là nhà sản xuất đầu tiên sử dụng rộng rãi gỗ tuyết tùng đỏ phía tây cho mặt cảm âm. Gỗ tuyết tùng có một số ưu điểm nổi trội hơn so với gỗ vân sam, ưu điểm chính là gỗ tuyết tùng nhẹ hơn 15 – 20 % . Jose Ramirez thứ 3 tin mạnh vào sự ưu việt của gỗ tuyết tùng hơn gỗ vân sam mà ông đã viết trong cuốn sách của mình “Những điều về Guitar”

Trước đây vân sam châu Âu của năm 1950 là vật liệu tiêu chuẩn cho mặt đàn Guitar. Ngày nay tuyết tùng thường được sử dụng cho Guitar cổ điển hơn vân sam, mặc dù vân sam vẫn là một nguyên liệu tuyệt vời cho mặt cảm âm, nhiều người vẫn thích nó hơn là tuyết tùng vì độ linh hoạt trong giai điệu. 

3) Thứ ba, Ramirez thường sử dụng chiều dài thang âm dài hơn trên cây Guitar của ông để tăng âm lượng. Chiều dài thang âm chỉ đơn giản là độ dài dao động của dây. Torres thường sử dụng độ dài thang âm từ 640 đến 650mm và đã trở thành thang âm tiêu chuẩn. Guitar của Ramirez thường có thang âm 660, 664, và 668mm.

Tính vật lý của chiều dài thang âm khá đơn giản. Một dây dài hơn sẽ nặng hơn một dây ngắn hơn. Phải mất độ căng lớn hơn để một dây nặng hơn có cùng độ cao như dây ngắn hơn. Độ căng dây lớn hơn của Guitar có thang âm dài tương đương năng lượng nhiều hơn để điều khiển mặt cảm âm. Nếu năng lượng này được tối ưu hóa với các thiết kế của mặt cảm âm, nó có tiềm năng tạo ra một cây đàn Guitar to hơn.

Mặc dù Jose Ramirez thứ 3 đã làm rõ một số tiến bộ trong sự tiến hóa của Concert Guitar, không có sự phát triển nào của ông thực sự có thể được coi là khởi hành lớn từ người tiền nhiệm của ông. Ngoài ra các thanh treble vẫn chỉ là một sự cải thiện trong bối cảnh của thanh giằng hình quạt; ông đã không phát minh ra một loại thanh giằng mới.

Ngoài ra, có thể lập luận rằng việc sử dụng chiều dài thang âm dài hơn là một bước lùi, nếu bạn xem xét sự khó khăn với người chơi. Chiều dài thang âm dài hơn không chuyển thành âm lượng lớn hoặc độ phản chiếu âm lớn hơn trong thực tế như trong lý thuyết.

Tuy nhiên, vẫn phải nhắc tới đóng gớp của Jose Ramirez thứ 3, ông là người tiên phong trong việc sử dụng gỗ tuyết tùng đỏ phía Tây – là loại gỗ tiêu chuẩn và việc sử dụng thanh treble vẫn được sử dụng rộng rãi ngày nay.

+ Thanh giằng hướng tâm

Nghệ nhân làm đàn nổi tiếng nhất cho thanh giằng hướng tâm là Richard Schneider, người đã làm việc cùng với Tiến sĩ Kasha, một nhà vật lý người Mỹ trong năm 1970 và 80. Có rất nhiều loại thanh giằng hướng tâm. Nó không thường được sử dụng so với các loại thanh giằng khác.

+ Thanh giằng dạng lưới

Vào những năm cuối thập niên 1970, một hãng sản xuất đàn Guitar Úc -Greg Smallman phổ biến với Guitar có thanh giằng dạng lưới và được coi là một cuộc cách mạng. Guitar của ông có thể được tìm thấy trong tay của nhiều người chơi tốt nhất. 

Vì cấu trúc mạng lưới hơi cứng  với các thớ gỗ và ngang các thớ gỗ, mặt cảm âm có thể được làm mỏng hơn rất nhiều và vẫn đủ mạnh để chịu được độ căng của dây, do đó làm giảm đáng kể tổng trọng lượng của mặt đàn. Năng lượng của dây được truyền tải hiệu quả hơn vào dao động của mặt cảm âm, kết quả thực là một cây đàn Guitar với âm lượng lớn hơn và phản ứng dây nhanh hơn.

Một lợi ích khác của thanh giằng dạng lưới là dễ dàng hơn trong lối chơi và tính năng động – có nghĩa rằng khả năng của cây đàn Guitar có thể đáp ứng cả hai kỹ thuật tay phải mạnh mẽ và nhẹ nhàng.

Khả năng chơi đơn giản hơn nhiều so với chức năng điều chỉnh action dây ở lược đàn và lưng ngựa đàn. Mặc dù chiều cao dây có ảnh hưởng đến lối chơi, nhưng cách mặt cảm âm đáp ứng mọi sắc thái tinh tế của các dây và bàn tay có lẽ là quan trọng hơn đối với các nhạc sĩ hơn chiều cao action.

Hình ảnh dưới đây cho thấy một số tính năng thiết kế, bạn có thể tìm thấy ở một cây Guitar có thanh giằng dạng lưới làm theo kiểu dáng của Smallman. Mặt bên được dát mỏng và nhiều nỗ lực đã được thực hiện theo cách của thanh giằng và củng cố để giữ vành và phần trên đàn càng cứng càng tốt. Mục đích để gửi các năng lượng dây đến mặt cảm âm và  giảm thiểu "rò rỉ" đến các bộ phận khác của cây đàn Guitar như mặt dưới, mặt bên, cần đàn và phần trên của thân đàn. 

Lời nhận xét với Guitar có thanh giằng dạng lưới của Smallman

Nhiều người chơi có nhận xét rằng dạng lưới Smallman tạo âm thanh quá sáng, âm mũi nhiều. Tăng trọng lượng và việc dễ sử dụng dẫn đến không có nhiều thách thức cho người chơi. Nhưng nhiều người chơi sẽ lập luận rằng chất lượng âm của một cây đàn Guitar cổ điển có thanh giằng hình quạt truyền thống vẫn vượt trội.

Ngày nay có nhiều cách làm một cây đàn Guitar có thanh giằng dạng lưới. Một số nhà sản xuất chỉ đơn giản là kết hợp các mặt cảm âm dạng lưới với thân đàn Guitar cổ điển truyền thống, sử dụng lưới gỗ với keo dính truyền thống. Mặt cảm âm có thể được thực hiện rất mỏng giống như mô hình Smallman, hoặc dày hơn nếu thợ làm đàn Guitar muốn âm thanh truyền thống hơn.

Guitar mặt đôi

Guitar mặt đôi không biểu thị mô hình thanh giằng cụ thể nào, nó có thể là thanh giằng hình quạt, dạng lưới, hình bậc thang, hình tròn… Các thanh giằng sẽ được dán vào sau khi mặt đôi được thực hiện.

Gernot Wagner và Mathias Dammann người Đức được coi là thợ làm đàn đầu tiên sử dụng sự cán mỏng nomex trong Guitar cổ điển.

Mặt đôi được thực hiện bởi việc cán vật liệu gọi là nomex, giữa hai 'da' của gỗ thịt, thường là cây vân sam hoặc tuyết tùng, hoặc một sự kết hợp của mỗi loại. Nomex là một sản phẩm tổ ong được thiết kế ban đầu để sử dụng trong các ngành công nghiệp hàng không với nhiều ứng dụng ngày nay.

Như bạn có thể thấy, lịch sử cây đàn Guitar cổ điển là một trong những sự đổi mới và thay đổi. Các nguyên vật liệu và công nghệ luôn mở ra nhiều khả năng mới. Và như các nhạc sĩ đặt ra yêu cầu mới về Guitar cổ điển, những nhà làm đàn luôn sẵn sàng để thích nghi, luôn luôn cố gắng tạo ra một cây đàn Guitar như ý muốn.

Cùng  phát triển không ngừng của nền âm nhạc Việt Nam và quốc tế, Swallow Guitars cũng đang nỗ lực không ngừng để mang đến cho người yêu đàn những cây được đánh giá cao về hình thức và chất lượng âm thanh. Chính vì thế, Swallow Guitars thiết kế các kiểu thanh giằng phù hợp nhất với từng cây đàn để mang đến cho các nghệ sỹ những cây đàn đẳng cấp.